Współczesna ekonomia jest dziedziną, która stale się rozwija i zmienia. Jednym z kluczowych aspektów badanych w tej dziedzinie jest rozwój gospodarczy, który odgrywa istotną rolę w kształtowaniu życia społecznego i gospodarczego na całym świecie. Aby ocenić ten rozwój, ekonomiści korzystają z różnych mierników.
W celu oceny postępu społeczno-gospodarczego stosuje się różnorakie wskaźniki. Te wskaźniki można podzielić na trzy główne kategorie: syntetyczne, szczegółowe i symptomatyczne. Każda z tych kategorii odgrywa istotną rolę w analizie i interpretacji danych dotyczących rozwoju. Wybór konkretnego wskaźnika zależy od dostępności danych, ich jakości oraz poziomu zaawansowania systemów statystycznych w danym kraju. Wskaźniki te są niezbędne do pełnego zrozumienia dynamiki zmian społeczno-gospodarczych i są wykorzystywane do komplementarnego opisu tych procesów.
Wskaźniki syntetyczne są powszechnie stosowanymi narzędziami do oceny postępu społeczno-gospodarczego danego kraju. Mimo ich szerokiego uznania nie są one w stanie uchwycić wszystkich aspektów aktywności ekonomicznej, na przykład działalności nieoficjalnej, która nie jest rejestrowana przez państwowe systemy ewidencyjne. Do mierników syntetycznych zalicza się między innymi wielkość produktu narodowego brutto, dochodu narodowego, zarówno w wartościach bezwzględnych, jak i na mieszkańca, a także wskaźniki pokazujące dynamikę i strukturę produkcji oraz jej podział w różnych sektorach gospodarki, zarówno na poziomie regionalnym, jak i ogólnonarodowym.
Jednym z najczęściej wykorzystywanych wskaźników do mierzenia wzrostu gospodarczego jest stopa wzrostu. Jest to wskaźnik, który określa stosunek wzrostu dochodu narodowego w danym okresie do jego poziomu w poprzednim okresie. Stopa wzrostu jest reprezentowana przez formułę, w której 'r’ oznacza stopę wzrostu gospodarczego, 'D’ to dochód narodowy w poprzednim okresie, a 'ΔD’ to przyrost dochodu narodowego w analizowanym okresie.
W celu oceny postępu w różnych obszarach społeczno-gospodarczych stosuje się specyficzne wskaźniki. W przypadku analizy aktywności inwestycyjnej wykorzystuje się między innymi wskaźniki takie jak intensywność inwestowania, tempo zmian w inwestycjach, ich dystrybucja oraz rezultaty osiągane dzięki inwestycjom.
Gdy mowa o innowacyjności w gospodarce, kluczowe stają się wskaźniki liczby nowych wynalazków, w tym tych, które znalazły zastosowanie praktyczne, a także dane dotyczące nabywania licencji i skuteczności zarządzania nimi.
Natomiast wskaźniki takie jak ilość pomieszczeń przypadających na jednego mieszkańca, dostępność opieki medycznej mierzona liczbą lekarzy na określoną liczbę mieszkańców, poziom czytelnictwa oraz liczba abonamentów na usługi radiowe i telewizyjne na setkę gospodarstw domowych, są wykorzystywane do ilustracji rozwoju społecznego i postępu kulturowego.
Symptomatyczne wskaźniki koncentrują się na określonych obszarach aktywności. Ich zastosowanie jest cenne w procesie diagnozy, gdyż umożliwiają one ocenę zarówno poziomu, jak i tempa postępu w sferze społecznej i ekonomicznej. Przykładem takiego wskaźnika może być ilość komputerów na każde 100 gospodarstw domowych, które są połączone z zaawansowaną siecią informacyjną o charakterze naukowym.